Jajowody to struktury wchodzące w skład żeńskiego układu rozrodczego. Kobiety mają po dwa jajowody, z których każdy rozciąga się od jajnika do rogu macicy. Odgrywają bardzo ważną rolę, ponieważ to właśnie w nich najczęściej dochodzi do zapłodnienia, a następnie do przemieszczenia komórki jajowej do macicy.
Wymienione powyżej procesy zachodzą poprawnie wtedy, gdy drożność jajowodów jest odpowiednia.
Problemy mogą pojawić się w sytuacji, gdy jest ona z jakiegoś powodu zaburzona, na przykład jajowód jest zablokowany albo jego drożność ograniczona przez wytworzenie czopów śluzowych, pojawienie się zrostów.
Przyczyny
Istnieje wiele przyczyn niedrożności jajowodów. Wśród nich wyróżnia się między innymi:
- endometriozę
- przebyte operacje w obrębie jamy brzusznej
- stany zapalne narządów miednicy mniejszej
- przebycie ciąży pozamacicznej
- wcześniejsze poronienie
- zakażenia narządów płciowych, na przykład przez Chlamydie
Brak właściwej drożności jajowodów jest jedną z przyczyn trudności w zajściu w ciążę. Drożne jajowody są niezbędnym warunkiem do tego, aby doszło do zapłodnienia.
Badania
W celu określenia stopnia drożności jajowodów wykonuje się odpowiednie badania, które określane są jako ocena drożności jajowodów. Badania te wskazane są u kobiet, u których pojawiły się problemy z zajściem w ciążę.
Podstawowym badaniem służącym ocenie drożności jajowodów jest histerosalpingografia (HSG). Badanie to polega na wprowadzeniu środka kontrastowego do jajowodów przez pochwę. Następnie wykonuje się serię zdjęć RTG, które obrazują przemieszczanie się środka kontrastowego.
Alternatywne badanie na drożność jajowodów to sonohisterosalpingografia (sonoHSG). W tym przypadku lekarz wykorzystuje technikę ultrasonograficzną. Jest to badanie, które powoli wypiera tradycyjne badanie pod lampą rentgenowską. Można w nim obserwować na bieżąco przepływ kontrastu. W tym badaniu często ujawniają się zmiany, których w tradycyjnym badaniu można nie uwidocznić (np. wodniaki, zrosty w jamie otrzewnowej, itp).
W celu oceny drożności jajowodów wykonuje się również laparoskopię, która pozwala także usunąć ewentualne zrosty wywołujące zaburzenie drożności. Jest to badanie bardziej inwazyjne, prowadzone w znieczuleniu ogólny, stosowane w wybranych przypadkach.